पृथा झोपून उठली, तेव्हा आजीच्या स्वयंपाकघरातून चहाचा मस्त वास दरवळत होता. म्हणजे बरोब्बर साडेचार वाजले असणार. आजोबांना बरोब्बर साडेचारच्या ठोक्याला चहा लागतो. तो जर त्यांना वेळेत मिळाला नाही, तर ते आजीला हाका मारून, मारून हैराण करतात. कधी कधी आजी वैतागते — "माणूस आहे की घड्याळ समजत नाही! बरोब्बर साडेचारच्या ठोक्याला यांना चहा हवा. एक दिवस उशीर खपत नाही. एवढं असेल, तर स्वतः करून घ्यायचा ना!" आजी स्वतःशीच पुटपुटते. पण रोज न चुकता आजोबांसाठी चहा बनवते.
पृथा उठली आणि डोळे चोळत चोळत थेट स्वयंपाकघरात जाऊन आजीला बिलगली. "आजी, मला दे ना ग चहा!" पृथा लाडाने म्हणाली.
"नाही हां! आई रागवेल की नाही? लहान मुलं चहा घेतात का?" आजीने दटावलं.
"मोठी माणसं का पितात मग?" पृथाने गाल फुगवून विचारलं.
"पृथाताई, कसं आहे, मोठी माणसं मोठी झालेली असतात ना! पण लहान मुलांना मोठं व्हायचं असतं. आणि मोठं होण्यासाठी काय लागतं?" आजोबांनी आपले दोन्ही हात पैलवानासारखे करून दाखवले.
"शक्ती!" पृथा ओरडली.
"बरोब्बर! हुशार पृथा!" आजोबांनी पृथाला टाळी दिली.
"आता सांग बरं, पृथाला शक्ती कशी मिळेल?"
"दूध पिऊन!" पृथाने लगेच उत्तर दिलं.
"शाब्बास! आहेच आमची पृथा शहाणी! तर आता आजी पृथाला आणि गुंड्याला दूध देईल, बरं का!"
असं आजोबांनी म्हटल्याबरोबर पृथाला गुंड्याची आठवण आली. सकाळपासून भेटलाच नाहीये तो.
"आहे कुठे गुंड्या?" पृथाने विचारलं.
"आत्ता आठवण येतेय होय गं तुला त्याची? सकाळी गेलीस उड्या मारत छोटू दादाबरोबर. जाताना गुंड्याला सांगितलंसुद्धा नाहीस. घरभर शोधलं त्याने तुला. सारखा ‘म्याऊ म्याऊ’ करून हाका मारत होता, बिचारा! रुसलाय बरं का तुझ्यावर गुंड्या! जा, समजूत काढ आधी त्याची," आजी म्हणाली.
आपली चूक लक्षात येताच पृथाने जीभ चावली. "पण आहे कुठे तो?"
"तो बघ, फडताळावर अंगाचं मुटकुळं करून बसलाय."
"कुठे? काय करून, कुठे बसलाय?"
"फडताळ गं! फडताळ म्हणजे स्वयंपाकघरातील भिंतीतील लाकडी फळी. आपण डबे ठेवतो ना? तीच. तिला फडताळ म्हणतात."
पृथा धावतच गुंड्याकडे गेली. "ए गुंड्या, ये ना रे खाली. चल, आपण दोघं पायरीवर बसून दूध पिऊया."
पण छे! गुंड्याने पृथाकडे पाहिलं सुद्धा नाही. सरळ मान दुसऱ्या बाजूला फिरवली.
"असं काय रे गुंड्या, बोलणार नाहीस माझ्याशी? चुकलं माझं. अरे, ते माळरान लांब आहे ना फार! तिथे कसं नेणार तुला? दमला असतास ना तू चालून चालून!
म्हणून नाही नेलं."
बिचारी पृथा गुंड्याची समजूत काढायचा प्रयत्न करत होती. पण कसलं नि कसलं काय! गुंड्याने पृथाकडे मुळीच लक्ष दिलं नाही. उलट चारी पाय ताठ करून एक मोठा आळस दिला आणि परत अंगाची मुटकुळी करून बसला.
आता मात्र पृथा रडकुंडीला आली.
"गुंड्या, तू माझ्याशी कट्टी केलीस, तर मी रडेन हां! तू मित्र आहेस ना माझा? मग मित्राशी कोणी कट्टी करतं का?"
एवढं बोलेपर्यंत पृथाचे टपोरे डोळे पाण्याने भरून आले. तिला पुढे बोलताच येईना. बोलायचा प्रयत्न केला, तर हुंदकाच आला एकदम.
हे पाहिल्यावर मात्र गुंड्या चटकन उठला. टुणकन् खाली उडी मारली आणि आपली मान पृथाच्या पायावर घासू लागला. पृथा खाली बसली. गुंड्या तिच्या मांडीवर चढून बसला.
गुंड्याच्या पाठीवरून, डोक्यावरून हात फिरवत पृथा म्हणाली, "सॉरी गुंड्या! माझं चुकलं. मी पुन्हा कधीच तुला सोडून कुठेही जाणार नाही."
मग आजीने पृथाला आणि गुंड्याला दूध दिलं – त्यांच्या नेहमीच्या भांड्यात!
पृथाच्या दूधाच्या कपावर गुंड्याचं छानसं चित्र आहे, आणि गुंड्याच्या दुधाच्या वाडग्यावर पृथाचं! दोघंही नेहमी याच भांड्यातून दूध पितात – याच पायरीवर बसून.
- डाॅ. गौरी प्रभू
९०८२९०५०४५
