घरी सगळेजण काळजीतच होते. "मुळी पाठवायलाच नको होतं पृथाला मंगू आणि छोटू बरोबर!" आई अगदी कासावीस झाली होती पृथाच्या काळजीने.
"एवढी काळजी करायला नकोय. झालाय थोडा उशीर. पण येतील ते सगळे इतक्यात." बाबा वर वर बेफिकिरीने म्हणाला पण खरं तर त्यालाही काळजी वाटू लागली होती.
आजी तर छोटूवर अगदीच वैतागली होती. "हा छोटू पण ना! तुझी लेक त्या छोटुला गोष्टी सांगत बसली असेल. आणि हा बसला असेल ऐकत वेळ काळ विसरून! एवढी बडबडी आहे ना तुझी लेक!" आजी वैतागून बाबाला म्हणाली.
इतक्यात पृथा, मंगू आणि छोटू दादा घरी पोहोचले. सगळेजण अंगणातच त्यांची वाट पहात उभे होते." होतात कुठे रे छोटू? ही काय वेळ झाली यायची? सांगितलं होतं ना फार उशीर करू नका म्हणून?" बाबाने छोटू दादाला फैलावरच घेतलं.
बाबाचा तो अवतार पाहून पृथाच्या डोळ्यातून लगेच गंगा जमुना वहायला लागल्या. आधीच उन्हातून आल्याने तिचा चेहरा अगदी लालेलाल झालेला. त्यात ती हमसून हमसून रडायला लागली. "आई.... आई...." पुढचं बोलायला पृथाच्या तोंडून शब्दच फुटेना.
आई लगेच पुढे झाली. तिने पृथाला उचलून घेतलं. पृथा पण पटकन आईला बिलगली. "रडू नकोस राणी. काय झालं? सांगशील का आम्हाला? अगं बाबा काही चिडला नाहीये. काळजी वाटत होती ना त्याला, म्हणून ओरडला हां तो! सांग बरं काय झालं?"
"आई गं! मंगू ना ...हरवली होती! अगं चरत चरत एकटीच खूप पुढे निघून गेली. सापडेच ना! आम्ही किती शोधलं! बाबा, तू रागव हां मंगूला! तिला म्हणावं, असं एकटीने पुढे जाऊ नये आणि सापडलीच नसतीस म्हणजे?"
हे ऐकून आजी घाबरलीच. "काय रे छोटू? काय म्हणते आहे ही?" आजीने काळजीने विचारलं.
" हो आजी. मी आणि पृथा झाडाखाली लगोरी खेळत बसलो. वाटलं जवळपास चरेल मंगू. तशी मला सोडून कधीच लांब जात नाही ती. पण आज कुठल्या तंद्रीत होती देवच जाणे! माझंच चुकलं. मी लक्ष ठेवायला हवं होतं. मी खेळात रमलो आणि.... आजी चुकलंच माझं!" छोटू अगदी ओशाळला होता.
आजी छानशी हसली. छोटू दादाच्या पाठीवरून हात फिरवून म्हणाली, "दमलास ना! घामेजला आहेस बघ कसा! जा. मंगूला गोठ्यात बांधून, हातपाय धुवून ये. जेवायला वाढते तुला. भूक लागली असेल ना?"
"आणि पृथे, तू पण मुसमुसू नकोस हां अशी. जा हात पाय धुवून ये. खीर केली आहे तुझ्यासाठी. शेवयांची! आवडते ना? चला, पळा पटकन."
आजीच्या घरची न्हाणी (आजीच्या घरच्या बाथरूमला न्हाणीच म्हणतात बुवा) पण गमतीची आहे. या न्हाणीला दोन खोल्या आहेत. आतली खोली आणि बाहेरची खोली. बाहेरच्या खोलीत एका चुलीवर भले मोठे तपेले असते. नेहमी आजी सकाळी सकाळी न्हाणीतील चुलीत विस्तव घालते. सकाळी सगळ्यांच्या आंघोळी आटपल्या तरी या चुलीतले निखारे अगदी संध्याकाळपर्यंत धुमसत असतात. त्यामुळे आजीच्या घरी गिझर नसतानाही २४ तास गरम पाणी असते. न्हाणीच्या आतल्या खोलीतील छोट्या खिडकीतून बाहेरच्या तपेल्यात तांब्या बुडवायचा आणि हवे तेवढे गरम पाणी आपल्या बादलीत काढून घ्यायचे. हां पण तांब्या तपेलीत बुडवताना तापेलीच्या तोंडाला, कडेला, हात लागू द्यायचा नाही हां! नाहीतर बसतो चटका! आपलं गरम पाणी वापरून झालं की पुन्हा तपेल्यात थंड पाणी भरून ठेवायचं. ठेवायचं म्हणजे ठेवायचंच हां! नाहीतर बसतो आजीचा ओरडा! या पाण्याला की नाही मस्त राखेचा वास असतो. पृथाला हा वास फार म्हणजे फारच आवडतो. आईने पृथाचे हातपाय, तोंड धुतले. कपडे बदलले. पृथाची एक इटुकली पिटुकली अंघोळच झाली म्हणा ना!
मग आईने गरम गरम वरण भात पृथाला भरवला. शेवयाची खीर भरवली. भटकून भटकून भूक लागली होती ना! पृथा पण पटापट जेवत होती. एरवी पृथा जेवताना नेहमी आईच्या मागे भूणभूण करते. 'आई गोष्ट सांग... गोष्ट सांग..." पण आज पृथाच आईला गोष्टी सांगत होती. माळरानावरच्या गोष्टी!
ाहीत आहे आई? तिथे केवढं गवत आहे! लांब लांबपर्यंत गवतच गवत. पण हिरवं नाही काही! पिवळं! पाऊस पडला ना म्हणजे मग सगळीकडे हिरवंगार होणार आहे. हो की नाही रे छोटू दादा?"
" आई, छोटू दादा ने मला कविता सुद्धा शिकवली."-
" हिरवे हिरवे गार गालिचे हरित तृणांच्या मखमालीचे
त्या सुंदर मखमालीवरती फुलराणी ही खेळत होती ...
"आई, फुलराणी म्हणजे मी!" छोटू दादाच म्हणाला तसं. "हो की नाही रे छोटू दादा?" आई, पावसाळ्यात इथे खूप गंमत असणार आहे. तो ओहळ आहे ना,? त्यात झुळझुळ झुळझुळ पाणी वाहणार आहे. थंड थंड आणि स्वच्छ! आता की नाही तो ओहळ सुकून गेला आहे अगदी. सूर्याने सगळं पाणी पिऊन टाकलं गं त्यातलं! आता फक्त दगडच आहेत तिथे! पावसाळ्यात तिथे पाणी वाहायला लागलं ना, की मी आणि छोटू दादा खूप खेळणार आहोत पाण्यात. आई, तू पावसाळ्यात मला इथे आणशील ना?"
"आणेन हां!" आई म्हणाली.
जेवून संपलं तरी पृथाच्या गोष्टी संपतच नव्हत्या. "बाबा, तुला लगोरी खेळता येते? मला येते! मी बरोब्बर नेम धरून चेंडू मारला ना की लगोरी खळकन् फुटते. आणि बाबा...."
बाबाला लगोरीच्या गोष्टी सांगत सांगत पृथा बाबाच्या कुशीत कधी झोपली बाबालाही समजलं नाही.
डाॅ. गौरी प्रभू
९०८२९०५०४५
