माळरान

केवढं मोठं माळरान ते! लांब लांब पर्यंत गवतच गवत वाढलं होतं. पिवळं पिवळं. पृथाने पायात चप्पल घातलं होतं, तरी ते टोचत होतं.  "छोटू दादा, गवत हिरवं असतं ना रे? मी चित्र पाहिलं आहे गवताचं. मग हे गवत पिवळं कसं रे? आणि टोचतंय नुसतं!" पृथाने गाल फुगवले.

"अगं, उन्हाळा आहे ना हा! म्हणून वाळलंय सारं गवत. पावसाळ्यात ये की इकडे. मग बघ. हिरवं हिरवं गार, लुसलुशीत, गवत कसं पसरलेलं असतं इथे! चपलाशिवाय अनवाणी फिरलीस ना, तरी टोचायचं नाही. उलट गुदगुल्या होतील तुझ्या पायाला. अगं आमचं गवत म्हणजे इतकं मऊ, इतकं मऊ, जसं... हां...जसा गालिचा!"

हिरवे हिरवे गार गालिचे, 

हरित तृणांच्या मखमालीचे...

छोटू दादा एकदम भरात आला, आणि कविताच म्हणायला लागला!

" हे काय रे छोटू दादा, मला नाही येत तुझी कविता! आमच्या टीचर ने grass ची कविता शिकवली आहे. आपण ती म्हणूया."

"अगं, पण मला कुठे येते तुझी ग्रासची कविता?"

" मी शिकवू?" पृथाने विचारलं.

" शिकव की मग! मी पण म्हणीन इंग्रजी कविता!" छोटू दादा आनंदाने म्हणाला.

Green green, the grass is green!

on the far side of the hill 

green green I am going away

 to the grass is greener Still

 to the grass is greener Still 

to the grass is greener still

मग छोटू दादा आणि पृथा कविता म्हणत, उड्या मारत, गावातून खूप भटकले. त्यांच्या मागोमाग मंगु त्यांच्या कविता ऐकत, मस्त खुशीत चरत होती.

" हे काय रे छोटू दादा, नुसते दगडच आहेत की इथे! छान गोल गोल, गुळगुळीत दगड! इथे गवत का नाही?"

" अगं ओढा आहे तो! पावसाच्या दिवसात इथून मस्त थंडगार, नितळ पाणी वाहतं." 

"मग आता कुठे गेलं पाणी?"

"आटलं. उन्हामुळे आटलं.

"आटलं म्हणजे?" पृथाने ओठांचा चमू करत विचारलं.

"आटलं म्हणजे आता कसं बरं सांगू तुला? पिऊन टाकलं त्या सूर्याने!"

पृथा खूपच खट्टू झाली. 'असा काय हा सूर्य? मी सुट्टीत आजीकडे येणार हे माहीत होतं ना त्याला? मग का पिऊन टाकायचं सगळं पाणी? इथे आता पाणी असतं तर किती मजा आली असती!' 

पृथा अशी हिरमुसलेली पाहून छोटू दादाने शक्कल लढवली.

" अग पृथा, पाणी नसलं म्हणून काय झालं? दगड आहेत ना हे मस्त गोल गोल गुळगुळीत! आपण लगोरी खेळू."

"लगोरी म्हणजे काय रे छोटू दादा?"

" लगोरी नाही माहीत तुला? अगं हे गुळगुळीत चपटे दगड आहेत ना, ते एकावर एक रचायचे. असे सात दगड लागतील बरं का! आणि हा चेंडू आहे ना...

"चेंडू? अय्या! तू चेंडू पण आणलास बरोबर?"

"मग? हा नेहमीच माझ्या खिशात असतो. तर आमच्यापैकी एकाने या चेंडूने अचूक नेम धरून ही लगोरी, म्हणजे हे एकावर एक रचलेले सात दगड. हां. तर ही लगोरी फोडायची. मग समजा मी लगोरी फोडली, तर मी पळत पळत जाऊन ती पुन्हा रचण्याचा प्रयत्न करायचा. त्यावेळी तू हा चेंडू नेम धरून मला मारायचास. तुझा चेंडू मला लागला तर मी बाद."

 "बाद म्हणजे आउट?"

" हो गं! बाद म्हणजे आउट. सातही दगड पुन्हा एकावर एक असे नीट रचले म्हणजे लगोरी पुन्हा रचली तर मी जिंकलो!"

" भारीच आहे हा तुझा खेळ! चल खेळूया!" पृथा उत्साहाने म्हणाली.

 "चल मग. आपण त्या झाडाखाली खेळूया. तू मला हे सात दगड गोळा करायला मदत कर. तोपर्यंत मंगुचंही चरून होईल. छोटू दादाने बोलता बोलता दगड गोळा केले सुद्धा आणि लगोरी रचली सुद्धा! मग दोघंही लगोरी खेळू लागले.

छोटू दादाचा नेम तर अचूक लागायचा. बरोब्बर लगोरी फुटायची आणि चपळाई करून तो पुन्हा लगोरी रचून पूर्णही करायचा. पण पृथा? तिचा चेंडू काही केल्या लगोरीला लागेना. कधी लगोरीच्या वरूनच जायचा, तर कधी डावीकडून, तर कधी उजवीकडून!

" जा बाबा. मला नाही खेळायचा हा खेळ. सारखा सारखा तूच जिंकतोस! काय फायदा अशाने?" पृथाच्या टप्पोऱ्या डोळ्यात पाणीच आलं.

"अगं रडतेस काय अशी रडूबाई! तू पहिल्यांदाच खेळतेस ना हा खेळ? म्हणून असं होतंय. इकडे ये. मी शिकवतो हां तुला!" असं म्हणून छोटू दादाने पृथाचा हात धरून तिला चेंडू फेकायला शिकवलं. आणि काय आश्चर्य! चेंडू बरोब्बर लगोरीला लागला.

" फुटली लगोरी!" हुर्रे! पृथा आनंदाने ओरडली. या त्यांच्या खेळात वेळ कसा निघून गेला त्यांना कळलंच नाही.

 "चला पृथा ताई, गेलं पाहिजे आता घरी. नाही तर ओरडा बसेल बाबांचा!" छोटू दादा म्हणाला.

त्याने मंगुला हाक मारली. "मंगु ऽऽऽए मंगुऽऽऽ... चल बाई आता. झालं ना पोटभर खाणं?" पण त्याची हाक ऐकायला मंगु होतीच कुठे तिथे?

लांब लांब पर्यंत मंगु कुठेच दिसेना. खेळण्याच्या नादात दोघंही  मंगुला पार विसरून गेले होते.

" बापरे! हरवली की काय मंगु???"

- डाॅ. गौरी प्रभू 
९०८२९०५०४५