जीपीएससी पूर्व परीक्षेत इंग्रजी व्याकरण महत्त्वाचे असून अनेक विद्यार्थी त्याकडे दुर्लक्ष करतात. योग्य तयारी आणि सरावाने १०-१५ गुण मिळवून यश सुनिश्चित करता येते. इंग्रजीचा अभ्यास केवळ परीक्षेसाठी नव्हे, तर भाषिक विकासासाठीही आवश्यक आहे.
कोणत्याही स्पर्धात्मक परीक्षेत, विशेषत: जीपीएससी (गोवा लोकसेवा आयोग) द्वारे आयोजित केल्या जाणाऱ्या स्क्रिनिंग किंवा पूर्व परीक्षेमध्ये इंग्रजी व्याकरण या विषयाचे महत्त्व अनमोल आहे. अनेक विद्यार्थी मुख्य विषयांवर (कोर सब्जेक्ट्स) अधिक लक्ष केंद्रित करतात आणि इंग्रजी व्याकरणासारख्या महत्त्वाच्या विषयाला दुर्लक्षित करतात. 'तेव्हा बघू' किंवा 'हे तर सोपे आहे, तयारीची काय गरज?' अशा निष्काळजी वृत्तीमुळे परीक्षेमध्ये नेमके याच विषयात गुण कमी राहतात आणि अंतिम निकालावर त्याचा नकारात्मक परिणाम होतो. त्यामुळे, जीपीएससीच्या कोणत्याही सीबीआरटी (कॉम्प्युटर बेस्ड रिक्रूटमेंट टेस्ट) परीक्षेसाठी 'इंग्रजी व्याकरण' हा अनिवार्य विषय असल्याने, विद्यार्थ्यांनी यातील संभाव्य गुण गमावणे परवडणारे नाही.
राजहंस पब्लिकेशन्सच्या पुस्तकात इंग्रजी व्याकरणाचा विस्तृत अभ्यासक्रम दिलेला असतो. पूर्व परीक्षेमध्ये साधारणपणे १० ते १५ गुण या विषयासाठी राखीव असतात. जर विद्यार्थ्यांनी योग्य नियोजन आणि सरावाने अभ्यास केला, तर हे गुण सहज मिळवता येतात आणि ते अंतिम कट ऑफ पर्यंत पोहोचण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरतात. इतर अभ्यासक्रमांचा विचार केल्यास, सामान्य ज्ञान (जनरल नॉलेज), चालू घडामोडी (करंट अफेअर्स), राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील महत्त्वाच्या घटना (इव्हेन्ट्स ऑफ नॅशनल अँड इंटरनॅशनल इम्पॉर्टन्स), तार्किक क्षमता (लॉजिकल रिझनिंग) आणि विश्लेषणात्मक क्षमता (अॅनॅलेटीकल अॅबिलिटीस्) यांसारख्या विस्तृत विषयांसाठी एकूण ४५ गुण असतात, तर मुख्य विषयांसाठी ३० गुण निर्धारित केलेले असतात. अनेकदा विद्यार्थी या विस्तृत अभ्यासक्रमांमध्ये अधिक मेहनत घेतात, परंतु इंग्रजी व्याकरणाकडे दुर्लक्ष करतात आणि म्हणूनच अपेक्षित यश मिळवण्यात अडचणी येतात.
या संदर्भात, प्रगती प्रकाशनचे इंग्रजी व्याकरण हे पुस्तक अगदी मूलभूत संकल्पनांपासून अभ्यासण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. विद्यार्थ्यांनी हे पुस्तक केवळ परीक्षेच्या दृष्टिकोनातून नव्हे, तर आपल्या संपूर्ण आयुष्यातील भाषिक विकासासाठी मन लावून आणि प्रेमाने वाचायला हवे. कारण, जेव्हा आपण पूर्व परीक्षा उत्तीर्ण होऊन मुलाखतीच्या टप्प्यात पोहोचतो, तेव्हा आपले प्रभावी इंग्रजी संभाषण आणि लेखन कौशल्य मुलाखतकारांवर सकारात्मक प्रभाव टाकते. त्यामुळे, इंग्रजी व्याकरणाचा अभ्यास केवळ परीक्षेत गुण मिळवण्यासाठीच नव्हे, तर तुमच्या व्यक्तिमत्व विकासासाठी आणि व्यावसायिक जीवनासाठीही अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो. याचा तुम्हाला दुहेरी फायदा मिळतो.
जीपीएससीच्या कोणत्याही सीबीआरटी परीक्षेमध्ये इंग्रजी व्याकरण हा विषय अनिवार्य असल्याने, विद्यार्थ्यांनी या विषयाची तयारी गांभीर्याने करणे आवश्यक आहे. अनेकदा विद्यार्थी इतर विषयांच्या तयारीमध्ये इतके व्यस्त होतात की, त्यांना इंग्रजी व्याकरणाच्या नियमित सरावासाठी वेळ मिळत नाही. ही चूक टाळायला हवी. व्याकरणातील मूलभूत नियम, शब्दांचे प्रकार, काळ (टेन्स), वाक्यरचना, विरामचिन्हे आणि आकलन (कॉम्प्रिहेन्शन) यांसारख्या घटकांवर लक्ष केंद्रित करणे महत्त्वाचे आहे. नियमित सराव आणि मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांचे विश्लेषण केल्यास, परीक्षेच्या स्वरूपाची आणि महत्त्वाच्या विषयांची कल्पना येते.
अनेक विद्यार्थ्यांना इंग्रजी व्याकरण हा विषय नीरस आणि क्लिष्ट वाटू शकतो. मात्र, जर योग्य पद्धतीने आणि सकारात्मक दृष्टिकोनातून अभ्यास केला, तर हा विषय नक्कीच सोपा वाटेल आणि चांगले गुण मिळवून देईल. व्याकरणाच्या नियमांना केवळ पाठ न करता, ते कसे आणि कुठे वापरायचे हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. उदाहरणे आणि सरावामुळे संकल्पना अधिक स्पष्ट होतात. तसेच, इंग्रजी वर्तमानपत्रे वाचणे, इंग्रजी चित्रपट पाहणे किंवा इंग्रजीमध्ये संवाद साधण्याचा प्रयत्न करणे यांसारख्या अतिरिक्त कृतींमुळेही तुमच्या भाषिक कौशल्यांमध्ये सुधारणा होते आणि व्याकरण अधिक सहजपणे आत्मसात करता येते.
शेवटी, हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की जीपीएससी परीक्षेत यश मिळवण्यासाठी सर्व विषयांमध्ये संतुलन राखणे आवश्यक आहे. इंग्रजी व्याकरण हा त्यापैकीच एक महत्त्वाचा घटक आहे. त्यामुळे, या विषयाला कमी लेखू नका आणि नियमित अभ्यासाच्या वेळापत्रकात त्याला पुरेसा वेळ द्या. जर तुम्ही इंग्रजी व्याकरणाची तयारी मनापासून केली, तर नक्कीच चांगले गुण मिळवाल आणि यशाच्या दिशेने एक मजबूत पाऊल टाकाल. त्यामुळे, हाताचे गुण गमावू नका आणि इंग्रजी व्याकरणाच्या अभ्यासाला आजपासूनच सुरुवात करा.
अॅड. शैलेश कुलकर्णी, कुर्टी - फोंडा
(लेखक नामांकित वकील आणि
करिअर समुपदेशक आहेत.)