पाऊस कोसळत असताना वल्लभच्या डोळ्यांसमोर पुढचे प्रसंग तरळत होते. शाळेत सोडलेला शिशिर रिक्षात दिसला नाही, तेव्हा त्याला काही सुचत नव्हते.
पाऊस आपल्याच नादात जोमाने आणि धाराधारांनी कोसळत होता. त्याच्या डोळ्यांसमोर पुढचे प्रसंग तरळत होते. काय करावं काहीच सुचत नव्हतं अगदी!
"असं कसं झालं... मी काय करू आता...! कुठे शोधू? सकाळी नीट रोजच्याप्रमाणे साऱ्यांसोबत इथे आणून सोडले त्याला... शाळेपर्यंत. नि..." तेच तेच पुन्हा पुन्हा आठवीत खालमानेनं रिक्षात बसलेल्या वल्लभला वेड लागायची पाळी आली होती.
रोजच्याप्रमाणे वाटेवाटेवर थांबून मुलांना रिक्षात घेत रिक्षा पुढे धावत होती. इमारतीच्या गेटसमोर रिक्षा थांबतच शिशिर हसतच उड्या मारीत पुढे झाला. वल्लभने त्याला जवळ घेत नेहमीप्रमाणे त्याचा पापा घेऊन मांडीवर बसवले. मागची सीट पूर्ण भरून काही मुले उभीही राहिली होती. हॉर्न एक-दोनदा खेळ करत तो वाजवताच शिशिर वल्लभच्या मांडीवर बसला होता.
"टाटा मम्मा SS..." रिक्षा सुटताच शिशिरने रिक्षातून तोंड बाहेर काढून मागे पाहत कल्याणीला हात केला. तीही हात करीत इमारतीच्या आत जायला वळली.
"अरे पडशील...? सरळ बस..." रिक्षाची स्पीड स्लो करीत एका हाताने शिशिरला सावरून नीट बसवीत, रिक्षाचा स्पीड वाढवीत तो शाळेच्या दिशेनं निघाला.
सकाळपासूनचा घटनाक्रम तो नीट आठवून पाहू लागला. आपण त्या मुलांना पायरीपर्यंत का सोडले...? वर्गापर्यंत का नाही गेलो? याचीच बोचणी लागून राहिली होती वल्लभला. तो स्वतःच स्वतःला दोष देत रिक्षात बसला होता.
दुपार होत आली. रिक्षा शाळेच्या गेटबाहेर थांबून राहिली होती. मनाची अस्वस्थता त्याला काही सुचूच देत नव्हती. पुन्हा एकवार तो उजळणी करू लागला.
शाळा सुटण्याची वेळ झाली. तो वेळेत शाळेजवळ येऊन पोहोचला. एकामागून एक बरीच मुले गेटबाहेर पडत सवयीप्रमाणे रिक्षात येऊन बसली होती. पण शिशिरचा मात्र पत्ता नव्हता...
"अरे! शिशिर कसा नाही आला..." त्यानं मागे वळत एका रिक्षात बसलेल्या मुलाला विचारलं.
"इंटरव्हल नंतर आम्ही बघितला होता त्याला..." त्यातील एकटा उद्गारला.
शिशिरशिवाय तिसरीच्या वर्गातले कुणी त्या रिक्षात नव्हते. प्रायमरीपासून हायस्कूलपर्यंतची शाळा होती ती...! भीतीनं तो तसाच तडक वर्गाकडे निघाला. वर्गात जाऊन बघितलं तर शिशिर कुठंही नव्हता. तिथेच असलेल्या एक-दोन वर्गमित्रांकडे वल्लभने चौकशी केली. पण त्याचा काहीच पत्ता नव्हता.
"मघाशी तर होता... कोण जाणे कुठे गेला..." वर्गातील एक मुलगा उद्गारला.
खिशातून मोबाईल बाहेर काढत त्याने शिशिरच्या घरी फोन लावला.
"नाही आला का घरी...? बरं..." असं म्हणत त्यानं हताश होत फोन खाली ठेवला...
कल्याणीताईंना ही गोष्ट कळताच तिनं घर डोक्यावर घेतलं... घरातल्या इतर नातेवाईकांनीही कालवाकालव करायला सुरवात केली.
"घरीही नाहीये शिशिर... आता पुढे कसं करायचं?" या चिंतेने अख्खी शाळा वल्लभभोवती फिरू लागली.
भर पावसातही घामाने भरलेला चेहरा ओंजळीत लपवून रिक्षात बसलेल्या वल्लभची नजर शाळेच्या पायऱ्यांवरून सभोवतालच्या इमारतीच्या बंद वर्गखोल्यांवरून भिरभिरत होती. डोकं अगदी सुन्न होऊन गेलं होतं.
आपल्याला मुलबाळ नसल्यामुळे आपण शिशिरलाच आपलं मूल मानून त्याच्यासोबत शाळेत ने-आण करताना आनंद मानत होतो. त्याच्या भाबड्या बोलण्यानं मनाला किती समाधान लाभायचं आणि नेमकं त्याच्याच बाबतीत हे असं व्हावं...? कुठे असेल माझं पोर...! त्याची आई काय म्हणेल आता...? "या रिक्षावाल्याला फार लळा होता पोराचा!! त्यानेच तर नाही ना..."
पुढे घडणाऱ्या नको त्या घटना डोळ्यासमोर नाचू लागल्या. रिक्षातून खाली उतरून चालत जात तो त्याच स्थितीत शाळेतील एका वरच्या पायरीवर चेहरा ओंजळीने झाकून खाली मान घालून बसला.
डोक्यातील विचार बंद पडलेल्या घड्याळाप्रमाणे चालेनासे झाले होते. घामाने भरलेला चेहरा रुमालाने टिपत तो पुन्हा तसाच बसून राहिला.
"शिशिर SS कुठे आहेस पोरा तू...!" त्याचं मन आकांताने आक्रोशत होतं. वेळ निघून जात होता.
इतक्यात वरचे वर्ग सुटण्याची घंटा वाजली. वल्लभने कान टवकारीत मान वर केली. वरच्या वर्गाची मुले झरझर खाली येत होती. वल्लभही शून्य नजरेनं त्या मुलांकडे पाहत चालला होता.
गर्दीतून बरीच मुले पुढे-मागे चालत होती. इतक्यात शिशिर धावत पळत येताना वल्लभला दिसला. आपल्या वरच्या वर्गातील मित्रांसोबत थांबून तो खाली उतरत होता. शिशिरला खाली उतरताना पाहून तो क्षणभर वल्लभला भास होतोयसं वाटलं. त्यानं डोळे चोळत त्या मुलाच्या घोळक्याकडं पाहिलं.
होय. तो शिशिरच होता. धावत पळत रिक्षाच्या दिशेनं येत होता. आता मात्र वल्लभला राहवलं नाही. तो तसाच यंत्रवत उठत पुढे सरसावला. धावतच पुढे होत त्यानं शिशिरला कवेत घेतलं.
पोटचा पोर असल्याप्रमाणे त्यानं भरल्या डोळ्यांनी त्याला मायेनं जवळ घेतलं. तो त्याच्या डोक्यावरनं... चेहऱ्यावरनं... भराभर मायेनं हात फिरवत चालला होता. त्याचा आपलेपणाचा स्पर्श शिशिरला बरंच काही सांगून जात होता... त्यानंही वल्लभभोवतालची आपली छोट्या हातांची अपुरी मिठी घट्ट केली.
नातं हे रक्ताचंच असावं लागत नाही तर ते भावनिक ऋणानुबंधातून जुळतं.
"शिशिरचं नि माझं नातं पण त्यातलंच एक आहे..." असा विचार करीत त्याला कडेवर घेत वल्लभ रिक्षाकडे निघाला. सुटकेचा निःश्वास टाकीत... समाधानाने....
गौरी भालचंद्र
