गोवा राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचा निर्णय
पणजी: गृहनिर्माण संकुलांमधून (Housing Complexes) थेट उघड्यावर सांडपाणी सोडल्याच्या गंभीर प्रकरणांची दखल घेत, गोवा राज्य प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने (GSPCB) एक महत्त्वपूर्ण आणि कडक निर्णय घेतला आहे. ज्या निवासी गृहनिर्माण संकुलांमध्ये २४ पेक्षा जास्त फ्लॅट्स आहेत, त्यांना तातडीने सांडपाणी प्रक्रिया प्रकल्प (STP) स्थापित करणे आता बंधनकारक करण्यात आले आहे.
ज्या संकुलांची जोडणी आधीच सार्वजनिक सांडपाणी वाहिन्यांना (Public Sewer Lines) झाली आहे, अशांना मात्र या नियमातून सवलत (Relaxation) देण्यात आली आहे.
निर्णयामागील कारण: आरोग्य आणि उच्च न्यायालयाचे निर्देश
गोवा खंडपीठाने ११ सप्टेंबर रोजी दिलेल्या आदेशानुसार, प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने (GSPCB) ७ ऑक्टोबर रोजी झालेल्या बैठकीत हा निर्णय घेतला. मंडळाकडे अशा अनेक तक्रारी आल्या होत्या की, गृहनिर्माण संकुलांमध्ये बसवलेले एसटीपी प्रभावीपणे काम करत नाहीत किंवा ते बंद आहेत, ज्यामुळे प्रक्रिया न केलेले सांडपाणी उघड्यावर सोडले जाते आणि आरोग्याचा प्रश्न निर्माण होतो.
मंडळाने नमूद केले की, अनेकदा बांधकाम व्यावसायिक सुरुवातीला एसटीपी सुरू करण्याची परवानगी घेतात, पण फ्लॅट विकल्यानंतर एसटीपीची देखभाल करत नाहीत किंवा सोसायटीकडे ते हस्तांतरित करत नाहीत. यामुळे एसटीपी बंद पडतात.
बिल्डर्ससाठी तीन वर्षांची देखभाल बंधनकारक
या समस्येवर कायमस्वरूपी तोडगा काढण्यासाठी प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने बांधकाम व्यावसायिकांसाठी (Builders) महत्त्वपूर्ण नियम लागू केला आहे:
नवीन प्रकल्पांसाठी 'स्थापना/संचालन संमती' (Consent to Establish and Operate) घेताना, बांधकाम व्यावसायिकांना प्रकल्पातील एसटीपीची देखभाल आणि संचालन तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी किंवा एसटीपी सोसायटीकडे अधिकृतपणे हस्तांतरित होईपर्यंत करण्याची अट बंधनकारक असेल.
या तीन वर्षांच्या कालावधीत, सोसायटीच्या किंवा असोसिएशनच्या ऑपरेटरला एसटीपी चालवण्याचे पुरेसे प्रशिक्षण देण्याची जबाबदारीही बिल्डरवर असेल, जेणेकरून संमती सोसायटीच्या नावावर हस्तांतरित झाल्यावर एसटीपी योग्यरित्या सुरू राहील.
