१९८४ साली राकेश शर्मा यांनी अंतराळात जाणारे पहिले भारतीय होण्याचा मान मिळवला होता
मुंबई : भारतीय अंतराळवीर शुभांशू शुक्ला मे महिन्यात अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ अंतर्गत आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात जाऊ शकतात. या मोहिमेत तीन देशांचे चार अंतराळवीर १४ दिवसांसाठी अंतराळ स्थानकात जाणार आहेत. अमेरिकेची अंतराळ संस्था नासाने नुकतेच जारी केलेल्या एका अपडेटमध्ये ही माहिती दिली.
नासा आणि इस्रो यांच्यातील करारानुसार, ग्रुप कॅप्टन शुभांशू शुक्ला यांची या मोहिमेसाठी निवड करण्यात आली आहे. सध्या ते भारतीय हवाई दलात अधिकारी आहे. शुभांशू आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकाला भेट देणारे आणि अंतराळात जाणारा दुसरे भारतीय ठरतील. याआधी राकेश शर्मा यांनी १९८४ मध्ये सोव्हिएत युनियनच्या अंतराळयानातून अंतराळात प्रवास केला होता.
तीन देशांतील चार अंतराळवीर अंतराळ स्थानकाला भेट देणार आहेत.
* अ‍ॅक्सिओम ४ मोहिमेच्या क्रूमध्ये भारत, पोलंड आणि हंगेरीचे सदस्य आहेत.
* शुभांशू शुक्ला हे १९८४ नंतर अंतराळात जाणारे भारताचे दुसरे अंतराळवीर असतील.
* १९७८ नंतर स्लावोज उझ्नान्स्की हे पोलंडचे अंतराळात जाणारे दुसरे अंतराळवीर असतील.
* १९८० नंतर अंतराळात जाणारे टिबोर कापू हे दुसरे हंगेरियन अंतराळवीर असतील.
* अमेरिकन पेगी व्हिटसनची ही दुसरी व्यावसायिक मानवी अंतराळ उड्डाण मोहीम आहे.
* शुभांशू हे मिशन पायलट असतील, स्लावोज आणि टिबोर हे मिशन तज्ञ असतील. व्हिट्सन कमांडरची भूमिका पार पाडतील.
चारही अंतराळवीर ड्रॅगन कॅप्सूलमधून उड्डाण करतील.
हे अंतराळवीर एलोन मस्क यांच्या कंपनी स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलमध्ये उड्डाण करतील. हे अभियान फ्लोरिडा येथील नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटरमधून फाल्कन-९ रॉकेटद्वारे प्रक्षेपित केले जाईल. अंतिम मंजुरी आणि मोहिमेच्या तयारीच्या आधारे अचूक प्रक्षेपण तारीख जाहीर केली जाईल.
मोहिमेचे उद्दिष्ट
अ‍ॅक्स-४ चा मुख्य उद्देश अंतराळात वैज्ञानिक संशोधन, तंत्रज्ञानाचे प्रात्यक्षिक करणे आहे. हे अभियान अ‍ॅक्सिओम स्पेसच्या खाजगी अंतराळ प्रवासाला प्रोत्साहन देण्याच्या आणि भविष्यात व्यावसायिक अंतराळ स्थानक (अ‍ॅक्सिओम स्टेशन) स्थापन करण्याच्या योजनांचा एक भाग आहे.
* वैज्ञानिक प्रयोग: सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात विविध प्रयोग करणे.
* तंत्रज्ञान चाचणी: अंतराळात नवीन तंत्रज्ञानाची चाचणी आणि विकास.
* आंतरराष्ट्रीय सहकार्य: विविध देशांतील अंतराळवीरांना एक व्यासपीठ उपलब्ध करून देणे.
* शैक्षणिक उपक्रम: अंतराळातून पृथ्वीवरील लोकांमध्ये प्रेरणा आणि जागरूकता पसरवणे.
अ‍ॅक्सिओम ४ ही एक खाजगी अंतराळ मोहीम
अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ ही एक खाजगी अंतराळ उड्डाण मोहीम आहे. हे अभियान अमेरिकेची खाजगी अंतराळ कंपनी अ‍ॅक्सिओम स्पेस आणि नासा यांच्या सहकार्याने राबवले जात आहे. अ‍ॅक्सिओम स्पेसचे हे चौथे मिशन आहे. १७ दिवसांचे मिशन अ‍ॅक्सिओम १ एप्रिल २०२२ मध्ये लाँच करण्यात आले. अ‍ॅक्सिओमचे दुसरे मिशन २ मे २०२३ रोजी लाँच करण्यात आले.
या मोहिमेत चार अंतराळवीरांनी आठ दिवस अंतराळात घालवले. तिसरे अभियान ३ जानेवारी २०२४ रोजी सुरू करण्यात आले. या क्रूने अंतराळ स्थानकावर १८ दिवस घालवले.
