लास वेगास ग्रँड स्लॅममध्ये संयुक्त अव्वल स्थानी
लास वेगास : भारतीय बुद्धिबळातून चमकता तारा आर. प्रज्ञानंद, याने पुन्हा एकदा जगासमोर आपली बुद्धिमत्ता आणि खेळातील प्रावीण्य सिद्ध केले आहे. अमेरिकेतील लास वेगास येथे सुरू असलेल्या फ्रीस्टाईल बुद्धिबळ ग्रँड स्लॅम टूर स्पर्धेच्या गट टप्प्यात, प्रज्ञानंदाने जगज्जेत्या मॅग्नस कार्लसनला अवघ्या ३९ चालींमध्ये पराभूत करत मोठा विजय मिळवला आहे.
कार्लसनसारखा दिग्गज खेळाडू, जो पाच वेळा विश्वविजेता आणि सध्या फिडे क्रमवारीत नंबर १ आहे, त्याला पराभवाची चव देणे हीच एक मोठी कामगिरी आहे. प्रज्ञानंदाने स्पर्धेच्या चौथ्या फेरीत हे करिश्मा घडवत, बुद्धिबळप्रेमींना थक्क करून सोडले. या स्पर्धेत प्रत्येक खेळाडूसाठी १० मिनिटे आणि प्रत्येक चालीसाठी १० सेकंद अतिरिक्त वेळ देण्यात येतो, त्यामुळे खेळ अधिक गतिमान आणि रणनीतीपूर्ण बनतो.
या विजयामुळे प्रज्ञानंदाने क्लासिकल, रॅपिड आणि आता फ्रीस्टाईल / ब्लिट्झ बुद्धिबळाच्या तिन्ही स्वरूपात कार्लसनला पराभूत करण्याची ऐतिहासिक कामगिरी केली आहे. या प्रकारचा पराक्रम करणे हा कोणत्याही युवा खेळाडूसाठी मोठा मैलाचा दगड ठरतो.
चार फेऱ्यांनंतर, प्रज्ञानंदाच्या खात्यात ४.५ गुण जमा झाले असून तो स्पर्धेत संयुक्त अव्वल स्थानी पोहोचला आहे. त्याने स्पर्धेच्या पहिल्या फेरीत नोदिरबेक अब्दुसत्तोरोव्हविरुद्ध बरोबरी केली होती. दुसऱ्या फेरीत असाउबायेवला हरवले, तिसऱ्या फेरीत कीमरविरुद्ध विजय मिळवला आणि चौथ्या फेरीत कार्लसनविरुद्ध ऐतिहासिक विजय साधला.
प्रज्ञानंदाचा जन्म १० ऑगस्ट २००५ रोजी चेन्नई येथे झाला. त्याचे वडील स्टेट कॉर्पोरेशन बँकेत नोकरी करतात आणि आई नागलक्ष्मी गृहिणी आहेत. त्याची बहीण वैशाली आर. ही देखील एक कुशल बुद्धिबळपटू आहे. प्रज्ञानंदाच्या नावाची पहिली मोठी दखल ७ व्या वर्षी जागतिक युवा बुद्धिबळ अजिंक्यपद जिंकल्यानंतर घेतली गेली. त्यानंतर त्याला फिडे मास्टर ही पदवी प्राप्त झाली. फक्त १० व्या वर्षी ‘इंटरनॅशनल मास्टर’, आणि १२ व्या वर्षी ग्रँडमास्टर बनणारा तो जगातील सर्वात कमी वयाचा खेळाडू होता.
गुकेशही बनला कार्लसनचा कर्दनकाळ
फक्त प्रज्ञानंदच नव्हे, तर भारताचा आणखी एक युवा ग्रँडमास्टर डी. गुकेश याने देखील मॅग्नस कार्लसनला अलीकडच्या काळात दोनदा पराभूत केले आहे. २ जून रोजी नॉर्वे बुद्धिबळ स्पर्धेत, आणि नंतर २ जुलै रोजी ग्रँड स्लॅम स्पर्धेत, गुकेशने कार्लसनविरुद्ध विजय मिळवला. सध्या गुकेश जागतिक क्रमवारीत सहाव्या स्थानी असून भारतात प्रज्ञानंद आणि विश्वनाथन आनंद नंतर तिसऱ्या क्रमांकावर आहेत.
भारतीय बुद्धिबळाचे सुवर्णयुग
प्रज्ञानंद, गुकेश, वैशाली, अर्जुन एरिगैसी आणि निहाल सारिन यांसारख्या नव्या पिढीच्या खेळाडूंमुळे भारतीय बुद्धिबळ आता जागतिक स्तरावर आपला ठसा उमठवतो आहे. हे सर्व खेळाडू केवळ युवा नाहीत, तर त्यांनी आपल्या तरुण वयातच क्लासिकल आणि आधुनिक बुद्धिबळात पराक्रम गाजवले आहेत.
