डीजीसीएच्या नवीन नियमांमुळे भासत आहे पायलट-क्रूची तीव्र कमतरता
नवी दिल्ली: देशातील सर्वात मोठी विमान कंपनी असलेल्या 'इंडिगो'वर (IndiGo) सध्या मोठे संकट आले आहे. मागील एका महिन्यात कंपनीला सुमारे १,३०० हून अधिक विमानांची उड्डाणे रद्द करावी लागली असून, यात मंगळवार आणि बुधवार या दोन दिवसांत २०० हून अधिक उड्डाणे रद्द झाली आहेत. विमानांना होणारा प्रचंड विलंब आणि उड्डाणे रद्द झाल्यामुळे मुंबई, बंगळूरु, दिल्ली, हैदराबाद आणि पुणे अशा मोठ्या विमानतळांवर हजारो प्रवाशांचे मोठे हाल झाले आहेत. गोव्यात देखील काही वेगळी स्थिती नाही.
गोव्याच्या दोन्ही विमानतळांवर 'इंडिगो'चा 'गोंधळ'! १४ उड्डाणे रद्द, २५ विमानांना मोठा विलंब
देशात सुरू असलेल्या 'इंडिगो' (IndiGo) एअरलाईन्सच्या सावळ्या गोंधळाचा मोठा फटका गोव्यालाही बसला आहे. गुरुवारी (४ डिसेंबर २०२५) गोवा आंतरराष्ट्रीय विमानतळ दाबोळी येथे इंडिगोची ११ उड्डाणे रद्द झाली, तर २५ हून अधिक विमानांना प्रचंड विलंब झाल्याने शेकडो प्रवाशांचे हाल झाले. या गोंधळामुळे प्रवाशांना तासन्तास ताटकळावे लागले आणि पर्यायी व्यवस्था करण्यासाठी धावपळ करावी लागली.
दाबोळी आणि मोपा येथील स्थिती
दाबोळी विमानतळ: दाबोळी येथे चंदीगड (6E724), इंदूर (6E813), मुंबई (6E205, 6E5297, 6E5143), सुरत (6E418), दिल्ली (6E6193), हैदराबाद (6E744, 6E206, 6E744-दुसरे), आणि कोलकाता (6E162) या महत्त्वाच्या मार्गावरील ११ उड्डाणे रद्द झाली.
मनोहर आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरही इंडिगोच्या संचालन समस्यांमुळे तीन उड्डाणे रद्द करण्यात आली. यात नवी दिल्ली (6E 542), बंगळूरु (6E 6075), आणि हैदराबाद (6E 6124) या विमानांचा समावेश होता.
एकूण १४ हून अधिक विमाने रद्द झाल्यामुळे आणि तब्बल २५ उड्डाणांना विलंब झाल्यामुळे टर्मिनलवर प्रचंड गर्दी झाली होती. विमानतळ सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, दिल्ली, हैदराबाद, बंगळूरु, मुंबई, लखनऊ, चेन्नई आणि कोचीनसारख्या प्रमुख महानगरांकडे जाणारी उड्डाणे एक तासाहून अधिक काळ थांबली होती.
प्रवाशांमध्ये तीव्र नाराजी
संपूर्ण देशभरात इंडिगोला क्रूची कमतरता, तांत्रिक अडचणी आणि नवीन 'फ्लाइट ड्युटी टाइम लिमिटेशन' (FDTL) नियमांमुळे या संकटाचा सामना करावा लागत आहे. गोव्यातही अनेक प्रवाशांनी अचानक रद्द झालेल्या उड्डाणांमुळे किंवा दीर्घ विलंबामुळे तीव्र निराशा व्यक्त केली. अनेक प्रवाशांनी विमान कंपन्यांकडून समाधानकारक उत्तर मिळत नसल्याची तक्रार केली.
संकटाची नेमकी कारणे
इंडिगोच्या या अभूतपूर्व संकटामागे अनेक घटक कारणीभूत आहेत. परंतु, वैमानिक (पायलट) आणि कॅबिन क्रूची तीव्र कमतरता हे मुख्य कारण ठरले आहे.
१) नवीन FDTL नियमांचा फटका: नागरी विमानवाहतूक महासंचालनालयाने (DGCA) १ नोव्हेंबरपासून फ्लाइट ड्यूटी टाइम लिमिटेशन (FDTL) चे नवीन आणि कठोर नियम लागू केले आहेत. या नियमांमुळे वैमानिकांच्या साप्ताहिक कामाच्या तासांवर आणि रात्री विमाने उतरवण्याच्या संख्येवर (६ वरून २) मर्यादा आल्या आहेत. या नियमांमुळे इंडिगोच्या वेळापत्रकात मोठी गडबड झाली, कारण कंपनीकडे या बदललेल्या गरजेनुसार पुरेसे मनुष्यबळ उपलब्ध नव्हते.
२) इंडिगोचे बिझनेस मॉडेल: इंडिगो कमीत कमी क्रूच्या मदतीने जास्तीत जास्त उड्डाणे करण्याचा आणि 'झटपट टर्न अराउंड टाइम'चा यशस्वी मॉडेल वापरत होती. मात्र, नियम बदलताच हा मॉडेल कोलमडला.
३) तांत्रिक बिघाड आणि हवामान: मोठ्या विमानतळांवरील चेक-इन प्रणालीतील बिघाड, थंडी आणि दाट धुक्यामुळे कमी झालेली दृश्यमानता तसेच मेट्रो शहरांतील विमानतळांवरील वाढलेली गर्दी यांसारख्या समस्यांनी संकट अधिक वाढवले.
प्रवाशांचे हाल आणि मंत्र्यांची बैठक
इंडिगोचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (CEO) पीटर एल्बर्स यांना या विस्कळीत सेवेबद्दल प्रवाशांची जाहीर माफी मागावी लागली आहे. ४ डिसेंबर रोजी कंपनीची ऑन-टाइम परफॉर्मन्स (वेळेवर उड्डाणे) ३५ टक्क्यांवर घसरली, तर अनेक उड्डाणे १० तासांपर्यंत उशिराने झाली.
या गंभीर स्थितीची केंद्रीय नागरिक उड्डयन मंत्रालयाने गंभीर दखल घेतली आहे. केंद्रीय मंत्री किंजरापु राम मोहन नायडू यांनी इंडिगोच्या वरिष्ठ व्यवस्थापनासोबत एक उच्च-स्तरीय बैठक घेऊन तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे. नियमांच्या अंमलबजावणीसाठी पुरेसा वेळ दिला असतानाही कंपनीने नियोजन न केल्याबद्दल त्यांनी फटकारले. प्रवाशांना दिलासा देण्यासाठी तातडीने सेवा पूर्ववत करण्याचे निर्देशही मंत्र्यांनी दिले आहेत.
इंडिगो सेवा कधीपर्यंत पूर्णपणे पूर्ववत होणार?
इंडिगो एअरलाईन्सने सेवा सुरळीत करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना सुरू केल्या आहेत. व्यवस्थापनाने पुढील ४८ तासांत (म्हणजेच अंदाजे शुक्रवार, ५ डिसेंबरच्या रात्रीपर्यंत) परिस्थिती नियंत्रणात आणण्याचे आश्वासन दिले आहे.
इंडिगोचे प्रयत्न जारी
कंपनीने तात्काळ क्रू आणि इतर स्टाफची पुनर्तैनाती सुरू केली आहे. 'नाईट शेड्यूल'मध्ये कपात केली जात आहे. अंतिम क्षणी रद्द होणाऱ्या फ्लाइट्स हा इंडिगोसाठी कळीचा मुद्दा आहे. हे टाळण्यासाठी नियोजन केले जात आहे. एव्हिएशन क्षेत्रातील तज्ज्ञ आणि विश्लेषकांच्या मते, ही सेवा पूर्णपणे पूर्ववत होण्यास किंवा 'वेळेवर उड्डाणे' (On-Time Performance) नियमित होण्यास अधिक वेळ लागू शकतो. याचे कारण नवीन FDTL नियमांमुळे मनुष्यबळाची जी मोठी कमतरता निर्माण झाली आहे, ती त्वरित भरून काढणे शक्य नाही.
त्यामुळे, तात्काळ दिलासा पुढील दोन दिवसांत मिळेल, पण संपूर्ण वेळापत्रक स्थिर होण्यासाठी आणि आवश्यक मनुष्यबळाची भरती होऊन नवा क्रू बेस तयार होईपर्यंत फेब्रुवारी २०२६ उजाडण्याची शक्यता आहे. तोपर्यंत इंडिगोची सेवा रडतखडत सुरू राहण्याची चिन्हे आहेत.
