अंतिम यादीनंतरच गोव्यातील किती मतदार यादीतून वगळले जाऊ शकतात, ते स्पष्ट होईल. मात्र निश्चितच या वगळलेल्या मतदारांचा आकडा २०२७ च्या विधानसभा निवडणुकीवर परिणाम करणारा ठरणार आहे. त्यासाठी मतदार याद्यांची सफाई पारदर्शकपणे व्हावी.
गोव्यात ‘एसआयआर’चा पहिला टप्पा पार पडला. प्राथमिक मसुद्यात ९० हजार मतदारांची नोंद होऊ शकलेली नाही. अर्थात या मतदारांनी आपले अर्ज भरून दिलेले नाहीत. शेवटच्या मसुद्यानंतर किती मतदार गोव्यातील यादीतून बाहेर पडतात हे स्पष्ट होईल. मात्र, सध्याची जी मतदार याद्यांची पडताळणी सुरू आहे, यातून किमान पन्नास हजार मतदारांची नावे कापली जाऊ शकतात. जी प्रक्रिया बूथ स्तरावर सुरू आहे, यातून प्रत्येक बूथवर जे मतदार हयात नाहीत, ज्यांची दोन राज्यांत किंवा दोन ठिकाणी मतदार यादीत नावे आहेत, ती नावे हटवण्याचे काम तसेच विदेशात स्थलांतरित झालेल्यांचे अर्ज परत येत नसल्यामुळे सुमारे ९० हजार मतदारांचे अर्ज पहिल्या टप्प्यात आलेले नाहीत, असा त्याचा अर्थ होतो. इतर राज्यांपेक्षा गोव्यातील मतदार यादी पडताळणी मोहीम अनेक अंगांनी चर्चेत येऊ शकते. गोव्यात राहत असलेले अनेक परराज्यातील नागरिक आपल्या मूळ राज्यात आणि गोव्यातही मतदार म्हणून मतदान करत होते, असे अनेक बूथ स्तरावरील अधिकाऱ्यांना दिसून आले आहे. लग्न होऊन दुसऱ्या गावी गेलेल्या अनेक महिलांची नावे गोव्यात दोन ठिकाणी आढळली आहेत. लग्न होऊन गोव्यात आलेल्या इतर राज्यांतील महिलांनीही दोन ठिकाणी नावे ठेवली आहेत. गोव्यात कामानिमित्त राहत असलेले सीमा भागातील अनेक नागरिक कर्नाटक, महाराष्ट्रातही मतदार आहेत आणि गोव्यातही. अनेक मृत मतदारांची नावेच वगळली गेली नव्हती. अनेक मतदार हे विदेशात राहतात किंवा त्यांच्याकडे दुसऱ्या देशाचे नागरिकत्व आहे. सध्या अर्जात पासपोर्ट मागण्याचा पर्याय नसला तरीही असे अनेक मतदार जे दुहेरी नागरिकत्व घेऊन आहेत, त्यांनाही या प्रक्रियेतून वगळण्याची शक्यता आहे. अनेक मतदार कामानिमित्त विदेशात आहेत, जे सध्या अर्ज भरू शकत नाहीत, त्यांचीही नावे पहिल्या मसुद्यात येणार नाहीत. ज्यांनी आता अर्ज भरलेला नाही त्यांना पुढे अर्ज भरण्याची संधी असेल, पण जेव्हा पहिला मसुदा तयार झालेला असेल त्यावेळी दुहेरी मतदार असलेल्या अनेकांची नावे गायब होऊ शकतात. सुमारे ११.८५ लाख मतदारांमधून पन्नास हजार नावे जरी वेगवेगळ्या कारणांमुळे वगळली गेली तरी मोठ्या प्रमाणात मतदार यादी स्वच्छ होऊ शकते. अनेक मतदार जे दुसऱ्या राज्यांतही मतदान करतात आणि गोव्यातील राजकीय नेत्यांना हाताशी धरून इथेही मतदान करतात, अशा दुहेरी मतदारांना एकच पर्याय स्वीकारावा लागेल. त्यामुळेच गोव्यातील मतदार यादीतून मोठ्या प्रमाणात अनेक नावे वगळली जाऊ शकतात.
निवडणूक अधिकाऱ्यांच्या मते गोव्यातील १०.५५ लाख मतदारांचे पडताळणी अर्ज संकलित झाले आहेत. ९ हजार मतदारांचे अर्ज आलेले नाहीत. तसेच सुमारे २.२० लाख मतदारांची किंवा त्यांच्या आई-वडिलांची नावे २००२ च्या मतदार यादीत नाहीत. या सगळ्या गोष्टींची छाननी करून गोव्यातील नवी मतदार यादी तयार होणार आहे. त्यामुळेच सगळ्या गोष्टींचा आढावा घेतला तरीही गोव्यातील हजारो नावे कापली जाऊ शकतात.
मतदार याद्या पडताळणी अर्जावर जन्मतारीख, आधार कार्ड नंबर, मोबाईल नंबर, पालकांचे नाव, मतदार कार्डचा क्रमांक अशा अनेक गोष्टींची नोंद करायची आहे, पण त्यावर पासपोर्टबाबत काही तरतूद नाही. राज्यात काही भागात बीएलओ पासपोर्ट मागत असल्याच्या तक्रारी येत असल्या तरी पासपोर्ट मागण्याची तरतूद पडताळणी प्रक्रियेत नाही, त्यामुळे पडताळणी प्रक्रियेवर प्रश्नही उपस्थित केले जात आहेत. मुद्दाम नाव कापले जात आहे, असे मतदारांना दिसू नये यासाठी निवडणूक अधिकाऱ्यांनी बीएलओंना आवश्यक ते निर्देश देण्याची आवश्यकता आहे. दुहेरी मतदान करणाऱ्यांना रोखण्यासाठी, दुहेरी मतदार ओळखपत्र रद्द करण्यासाठी आणि एका व्यक्तीला एकाच ठिकाणी मतदान करण्याचा अधिकार देण्यासाठी या मोहिमेचा वापर व्हायला हवा. गोव्यातील परप्रांतियांना दोन ठिकाणी मतदान करण्याची संधी आतापर्यंत मिळत होती, ती थांबणे आवश्यक आहे. मात्र यातून कोणाला लक्ष्य केले जाऊ नये. अंतिम यादीनंतरच गोव्यातील किती मतदार यादीतून वगळले जाऊ शकतात, ते स्पष्ट होईल. मात्र निश्चितच या वगळलेल्या मतदारांचा आकडा २०२७ च्या विधानसभा निवडणुकीवर परिणाम करणारा ठरणार आहे. त्यासाठी मतदार याद्यांची सफाई पारदर्शकपणे व्हावी.
