नवी दिल्ली : डोळे निरोगी ठेवण्यासाठी विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. डोळ्यांना कोणतीही इजा झाल्यास अंधत्व येण्याचा धोका असतो. डोळ्यांशी संबंधित अनेक रोग आहेत, त्यापैकी ग्लुकोमा किंवा काचबिंदु हा प्रकार सर्वात धोकादायक मानला जाऊ शकतो. या आजारामुळे लोक कायमचे आंधळे होऊ शकतात आणि त्यांची दृष्टी परत मिळवणे शक्यही होत नाही. 
ग्लुकोमा म्हणजे नेमके काय ?
ग्लुकोमा हा एक अतिशय गंभीर आजार आहे, ज्यामध्ये आपल्या डोळ्यांच्या ऑप्टिक नर्व्हला इजा होऊ लागते. ऑप्टिक नर्व्ह आपले डोळे मेंदूशी जोडते. जर ही मज्जातंतू व्यवस्था पूर्णपणे खराब झाली तर ती व्यक्ती कायमची आंधळी होऊ शकते. मज्जातंतू व्यवस्था खराब झाल्यानंतर ती कोणत्याही उपचाराने बरी होऊ शकत नाही किंवा तिचे प्रत्यारोपणही करता येत नाही. तथापि, काचबिंदूचे योग्य वेळी निदान झाल्यास, औषधे, डोळ्याचे थेंब (आय ड्रॉप्स) आणि शस्त्रक्रियेद्वारे मज्जातंतूंचे नुकसान टाळता येते.
या आजाराचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे डोळ्यांचा वाढलेला दाब. डोळ्यांचा दाब बराच वाढल्यास ऑप्टिक नर्व्हचे नुकसान होते. याशिवाय रक्तपुरवठ्यासह अनेक कारणेही आहेतच. परंतु त्याबाबत तज्ज्ञांमध्ये एकमत नाही. लोकांचा सामान्यतः सरासरी आय प्रेशर हा २१ mmHg पेक्षा कमी असतो. लोकांच्या नजरेनुसार त्यात थोडाफार फरक आहे. डोळ्यांच्या या समस्येबद्दल लोकांमध्ये फारशी जागरूकता नाही. काचबिंदू/मोतीबिंदू/ ग्लुकोमा केवळ तपासणीद्वारेच शोधला जाऊ शकतो.
जेव्हा हा आजार शेवटच्या टप्प्यात असतो, तेव्हाच याची जाणीव होते. हा आजार लोकांच्या डोळ्यांना शांतपणे इजा पोहोचवतो. ग्लुकोमानंतर, सुरुवातीला लोकांची मध्यवर्ती दृष्टी चांगली राहते, परंतु दृष्टीचे क्षेत्र लहान होत जाते. शेवटच्या टप्प्यात मध्यवर्ती दृष्टीही हरवते. हा आजार अगदी लहान वयातही होऊ शकतो, पण वयाच्या ४० नंतर धोका वाढतो. ज्या लोकांना ग्लुकोमाचा कौटुंबिक इतिहास आहे त्यांनाही जास्त धोका असतो.
ग्लुकोमा कसा शोधायचा आणि उपचार काय आहे?
डॉक्टरांच्या मते, लोकांचे डोळे वर्षातून एक किंवा दोनदा तपासले पाहिजेत आणि आय प्रेशर तपासला पाहिजे. हे शोधण्यासाठी व्हिज्युअल फील्ड टेस्ट देखील केली जाते. हा आजार कोणीही स्वतःहून ओळखू शकत नाही. उपचारांबद्दल बोलायचे झाले तर औषधे आणि आय ड्रॉप्सने डोळ्याचा दाब कमी होतो. यासाठी गंभीर प्रकरणांमध्ये लेसर शस्त्रक्रिया देखील केली जाते, जेणेकरून उर्वरित मज्जातंतू खराब होऊ नये. मज्जातंतूंचे नुकसान पुनर्प्राप्त करण्याचा कोणताही मार्ग नाही. हे टाळण्यासाठी लोकांनी वेळोवेळी डोळे तपासले पाहिजेत.
