तर, संचार साथी पोर्टलद्वारे १७ लाख व्हॉट्सअॅप अकाउंट आणि ३.१९ लाख आयएमईआय नंबर ब्लॉक. : राज्यसभेत लेखी उत्तरात राज्यमंत्री डॉ. पेम्मासानी चंद्रशेखर यांनी दिली माहिती.
नवी दिल्ली : देशात सायबर गुन्हेगारीचे वाढते आकडे सामन्यांसाठी चिंतेची सबब बनले आहेत. याचा सामना करण्यासाठी भारत सरकार कटीबद्ध आहे. गेल्या ३-४ वर्षांत भारतातील विविध यंत्रणांनी आक्रमक पवित्रा घेत सायबर गुन्हेगारांना जेरबंद केले आहे. दरम्यान राज्यसभेत एका लेखी उत्तरात, दळणवळण आणि ग्रामीण विकास राज्यमंत्री डॉ. पेम्मासानी चंद्रशेखर यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, आतापर्यंत संचार साथी पोर्टलद्वारे ३.४ कोटींहून अधिक मोबाईल फोन डिस्कनेक्ट करण्यात आले आहेत आणि ३.१९ लाख आयएमईआय नंबर ब्लॉक करण्यात आले आहेत.
आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस आणि बिग डेटाच्या मदतीने १६.९७ लाख व्हॉट्सअॅप अकाउंट देखील ब्लॉक करण्यात आले आहेत. तसेच, दूरसंचार विभागाच्या 'संचार साथी उपक्रम' अंतर्गत २०,००० हून अधिक बल्क एसएमएस पाठवणाऱ्यांनाही काळ्या यादीत टाकण्यात आले आहे.
संशयित फसवणुकीबाबत प्राप्त झालेल्या तक्रारींची दूरसंचार विभाग चौकशी करतो. यानंतर, तपासात चुकीचा आढळलेला नंबर ब्लॉक केला जातो. वैयक्तिकरित्या नोंदवलेल्या संशयास्पद फसव्या संप्रेषणांवर कारवाई करण्याऐवजी, दूरसंचार संसाधनांचा गैरवापर रोखण्यासाठी दूरसंचार विभाग त्यांच्या तपासासाठी क्राउड-सोर्स्ड डेटा वापरतो.
दूरसंचार विभाग एआय आधारित साधनांचा आणि मोठ्या डेटा विश्लेषणाचा वापर करून बनावट कागदपत्रांवर घेतलेल्या संशयास्पद मोबाइल कनेक्शनची ओळख पटवतो. याशिवाय, दूरसंचार आणि दूरसंचार सेवा प्रदात्यांकडून (TSPs) अशा आंतरराष्ट्रीय स्पूफ कॉल्सची ओळख पटविण्यासाठी एक नवीन प्रणाली विकसित केली आहे. या प्रणालीद्वारे असे स्पॅम कॉल रिअल टाइममध्ये ओळखता येतात आणि नंबर ब्लॉक करता येतो.
विशेष माहिती :
दरम्यान, दूरसंचार सेवा पुरवठादारांनी १,१५० संस्था/व्यक्तींना काळ्या यादीत टाकले आहे आणि १८.८ लाखांहून अधिक संसाधनांचे कनेक्शन तोडले आहे. या कारवाईमुळे, नोंदणीकृत नसलेल्या टेलिमार्केटर्स (UTM) विरुद्धच्या तक्रारींमध्ये घट झाली आहे, ऑगस्ट २०२४ मध्ये १,८९,४१९ वरून जानेवारी २०२५ मध्ये १,३४,८२१ पर्यंत. भारतीय दूरसंचार नियामक प्राधिकरणाने (TRAI) १२ फेब्रुवारी रोजी दूरसंचार व्यावसायिक कम्युनिकेशन्स ग्राहक प्राधान्य नियम (TCCCPR), २०१८ मध्ये सुधारणा केली.
आता ग्राहक स्पॅम/अनपेक्षित व्यावसायिक संप्रेषण (UCC) बद्दल स्पॅम मिळाल्यापासून सात दिवसांच्या आत तक्रार दाखल करू शकतो. पूर्वी ही वेळ मर्यादा ३ दिवसांची होती. शिवाय, अनसोलिसिटेड कमर्शियल कम्युनिकेशन (UCC) साठी नोंदणी नसलेल्या पाठवणाऱ्याविरुद्ध कारवाई करण्यासाठी अॅक्सेस प्रदात्याला असलेली वेळ मर्यादा देखील ३० दिवसांवरून ५ दिवसांपर्यंत कमी करण्यात आली आहे. यूसीसी पाठवणाऱ्यांवर त्वरित कारवाई व्हावी यासाठी, त्यांच्यावर कारवाई करण्याचे निकष सुधारित करून ते अधिक कडक करण्यात आले आहेत.
