आ... आ... आछूं!!”
वर्गात चिंटूने अशी शिंक मारली की सगळे उडाले!
“अरे चिंटू, पुन्हा नाक गळतंय का?” शिक्षकांनी विचारलं.
“हो ना सर! माझं नाक तर रोज ड्रम वाजवतंय!”
सगळे हसले, पण चिंटूच्या नाकाने मात्र हार मानली नाही!
नाक का खसखसतं बरं?
थंडी आली की आपलं नाक कामाला लागतं थंड हवा आत गेली की नाक म्हणतं,
“थांब, आधी ही हवा गरम करून देतो!”
त्यामुळे थोडं पाणी तयार होतं आणि ते वाहतं –
हेच आपलं “नाक गळणं”!
कधी कधी जंतू राक्षस सुद्धा या हवेतून आत येतात,
आणि मग शरीर म्हणतं —
“चला मित्रांनो, शिंक मारून सगळ्या जंतूंना बाहेर पळवून लावूया!”
म्हणजे सर्दी म्हणजे शरीराची क्लिनिंग सर्व्हिस!
थंडीच्या दिवसात नाक खुश ठेवायचं असेल तर:
* गरम पाणी प्या : नाक कोरडं राहत नाही.
* गरम सूप, दूध, वाफ घ्या : आराम मिळतो.
* टिश्यू वापरा आणि लगेच फेका : नाहीतर जंतू पार्टी करतील!
* नाकावर थोडी व्हॅसलीन लावा : कोरडेपणा कमी होईल.
* हात धुवा वारंवार : जंतूंपासून वाचाल.
एका दिवशी चिंटू म्हणाला –
“माझं नाक म्हणजे अलार्म बेल!
ते खसखसतंय म्हणजे शरीर सांगतंय — ‘आराम कर!’”
आता तो रोज गरम पाणी पितो, आणि सगळ्यांना सांगतो,
“नाक गळणं म्हणजे आजार नाही, शरीराचा सिग्नल आहे!”
पण मुलांनो, हेही लक्षात ठेवा!
कधी कधी नाक खसखसणं साधं नसतं.
तेव्हा डॉक्टरांकडे जाणं आवश्यक असतं
कधी डॉक्टरांना दाखवायचं:
ताप 2 दिवसांपेक्षा जास्त टिकतो.
श्वास घेण्यात अडचण, छातीत घरघर.
कानात दुखणं, पिवळं-जाड नाकपाणी.
मुलगा/मुलगी खूप थकलेली, खाणं-पिणं कमी झालंय.
बाळाचं वय ६ महिन्यांपेक्षा कमी आहे आणि नाक गळतंय.
जर ताप आला तर —
(हे भाग पालकांनी नक्की वाचावा!)
मुलांनो, आता आई-बाबांना हाक मारा आणि हे ६ पायऱ्या त्यांना वाचून दाखवा
फीव्हर मॅनेजमेंटच्या ६ सोप्या पायऱ्या:
* थर्मामीटरने ताप मोजा : फक्त हात लावून अंदाज लावू नका.
* बाळाला हलकं, आरामदायक कपडे घाला.
* ओल्या कापडाने अंग पुसा : गरम पाण्याने नाही, मध्यम थंड पाण्याने.
* भरपूर पाणी, सूप, द्रव द्या : शरीर हायड्रेट ठेवा.
* डॉक्टरांनी सांगितलेली तापाची औषधंच द्या – स्वतःहून नको.
* ताप ३ दिवस टिकला, झोप कमी, श्वास वेगवान झाला तर ताबडतोब डॉक्टरांकडे जा.
छोटं बोधवाक्य:
“नाक खसखसलं तरी हसून घ्या,
ताप वाढला तर डॉक्टरकडे पळा!”
डॉ. पूनम संभाजी
बालरोगतज्ज्ञ, पर्वरी
